Saksońska Szwajcaria

Saska lub Saksońska Szwajcaria obejmuje znajdującą się w Saksonii obejmuje niemiecką część Gór Połabskich, ciągnących się po obu stronach przełomowej doliny rzeki Łaby, między Dreznem a Děčínem. Jest to atrakcyjny turystycznie obszar o zróżnicowanej rzeźbie terenu, między pofalowanymi płaskowyżami występują liczne stołowe góry przypominające krajobraz z westernu i głęboko wcięte doliny. Saska Szwajcaria obfituje w punkty widokowe na skałach, zamki i twierdze oraz malownicze miasteczka. Nazwa regionu została nadana w 1800 r. przez szwajcarskiego malarza Adriana Zingga, który skojarzył miejscowe, skaliste krajobrazy z rodzinnym krajem. Po stronie czeskiej znajduje się przedłużenie Saskiej Szwajcarii, zwane analogicznie Czeską Szwajcarią.
Góry Połabskie zbudowane są głównie z piaskowca, który dzięki erozji wytworzył różne formy skalne: pionowe ściany, baszty, iglice, wąwozy, szczeliny, głębokie doliny, kaniony, skalne miasta i wąskie tarasy. Skały piaskowcowe powstały w okresie kredy, kiedy tereny te były zalane morzem. Na dnie powstała kilkusetmetrowa warstwa osadów, która po ustąpieniu morza przekształciła się w skały osadowe – piaskowce oraz margle. Powstała w ten sposób piaskowcowa płyta została później, wskutek działalności wulkanicznej na sąsiednim Czeskim Średniogórzu połamana i popękana. Gdzieniegdzie doszło też do wypływów zastygniętej magmy, które pozostawiły po sobie intruzje bazaltu, który często był wydobywany później w kamieniołomach. Obecna rzeźba terenu jest wynikiem milionów lat erozji skał piaskowcowych, wskutek ich popękania i różnej odporności skalnych warstw na wietrzenie powstały liczne góry stołowe, szczeliny i wąwozy oraz przeróżne formy skalne.
Region Saksońskiej Szwajcarii jest mocno zalesiony, szczególnie wzdłuż stanowiącej niegdyś barierę ochronną granicy czesko-saskiej. Rośnie tu cenna roślinność, przy czym w zacienionych dolnych partiach stromych dolin, na stosunkowo niskich wysokościach bezwzględnych występują górskie gatunki zimnolubne, podczas gdy na wyżej położonych nasłonecznionych skałach rosną gatunki ciepłolubne.
Najwyższym szczytem Saksońskiej Szwajcarii jest Großer Zschirnstein (562 m), szczególnie atrakcyjne są też inne wzniesienia: Bastei (305 m) ze słynnym mostem przez skały, stołową górę Lilienstein (415 m) nad wielkim zakolem Łaby, wznoszące się nad rzeką skalne urwiska Schrammsteine, będące natchnieniem dla romantycznych malarzy kolejne stołowe góry Kaiserkrone (351 m) i Zirkelstein (385 m), pokryte skalnymi płaskowyżami Papstein (451 m), Gohrisch (440 m) i Pfaffenstein (435 m) czy wreszcie Königstein (361 m), na którym wzniesiono potężną twierdzę. Najcenniejsze fragmenty skał na prawym brzegu Łaby chronione są przez utworzony w 1990 r. park narodowy Nationalpark Sächsische Schweiz. Warto odwiedzić położone między szczytami miasteczka, jak uzdrowiskowe Kurort Rathen, Bad Schandau i Kurort Gohrisch, malownicze Stadt Wehlen, Hohnstein z zamkiem, czy Königstein ze wspomnianą już potężną twierdzą.
Zwiedzanie Saksońskiej Szwajcarii ułatwia gęsta sieć szlaków pieszych, które dzielą się na znakowane paskami szlaki główne i liczne szlaki lokalne, znakowane głównie kropkami bądź kwadratami. Biegnące na stołowe góry odcinki szlaków pełne są skalnych schodów, metalowych stopni czy drabin. Najsłynniejszym ze szlaków jest biegnąca przez cały region Malerweg (Droga Malarzy). Dla rowerzystów wyznakowano także sieć szlaków rowerowych, z których najważniejszy jest biegnący wzdłuż Łaby Elberadweg. Saska Szwajcaria jest rajem dla wspinaczy, znajdują się tu setki skał z wytyczonymi drogami wejścia, z ograniczeniem fragmentów parku narodowego. Po Łabie kursują statki wycieczkowe i zabytkowe promy, łączące często różne dzielnice tych samych miejscowości, w których brak stałej przeprawy przez rzekę. Atrakcją jest także przejazd biegnącą przełomem Łaby linią kolejową Drezno- Děčín, pełną mostów i tuneli trasą Bad Schandau – Sebnitz (Sächsische Semmeringbahn) i podmiejskim zabytkowym tramwajem Kirnitzschtalbahn z Bad Schandau do wodospadu Lichtenhainer Wasserfall. Pod większość stołowych gór można podjechać samochodem, zostawiając go na zazwyczaj płatnym parkingu.
Tekst opracował Dariusz Wojciechowski i Grzegorz Zwoliński