Reden - Rafał Fronia

Rafał Fronia napisał nową powieść. Powieść? Nie – tym razem powstała 1688-stronicowa, podzielona na 4 tomy saga. Akcja rozpoczyna się w październiku 1806 r., pod Jeną, gdzie Napoleon Bonaparte dopiero co rozgromił wojska pruskie. Tuż po bitwie, przed oblicze cesarza Francuzów zostaje wezwany 18-letni Polak, Arnold Sułkowski – postać fikcyjna, przybrany syn Józefa Sułkowskiego herbu Sulima, adiutanta Napoleona, poległego w kampanii egipskiej. Wokół dziejów Arniego i skomplikowanych kolei jego losu rozwija się fabuła tej niezwykłej sagi. Homo viator, czyli człowiek-wędrowiec to motyw obecny w literaturze od tysiącleci, od Homerowego Odysa począwszy. Dotychczasowi bohaterowie w twórczości Rafała Froni – tajemniczy Jan Nowak z „Pasażera Bezpamięci”, dziennikarz Patryk z „biogRAF-a” oraz jeleniogórzanin Marek Piekarczyk z „Inversio temporis” - ucieleśniali ów motyw, zgodnie z wyznawaną przez ich twórcę filozofią, że podróż – zarówno ta fizyczna, jak i duchowa – pozwala odkryć najgłębsze prawdy o sobie. Jednakże wędrówka Arnolda Sułkowskiego, odbywająca się od roku 1806 aż po kres jego życia 50 lat później i przestrzenią obejmująca pola bitewne Śląska, Łużyc i Saksonii podczas kampanii napoleońskich, cysterskie klasztory, sudeckie krainy, ze szczególnym wyeksponowaniem Bukowca pod Karkonoszami, ziemie czeskie i Pragę, a nawet – tak znamienną dla historii Kotliny Jeleniogórskiej, austriacką Zillertal – otóż ta wędrówka jest nie tylko obrazem procesu dojrzewania bohatera. Biorąc za pretekst koleje życia Arniego, Rafał Fronia buduje przebogatą scenerię, pisząc o kulturowych skarbach Sudetów i ich Pogórza, obyczajach mieszkańców tej ziemi, żyjących tu w pierwszych dziesięcioleciach XIX wieku, a przede wszystkim – koncentrując się na opisie śląskiego Elizjum, wykreowanego w Bukowcu wizją i staraniem Fryderyka Wilhelma hrabiego von Reden, którym powodowała miłość do Friederike Riedesel. Dla swej wybranki hrabia stworzył Krainę Szczęśliwości, Arkadię pod górami, gdzie nie tylko hrabiowska para odnalazła szczęście, ale i każdy z jej mieszkańców. Odnalazł tu również swe szczęście, pod postacią ukochanej Judty Dargotsch, przybysz – Polak-tułacz, napoleoński żołnierz i niedoszły cysters, czyli Arni Sułkowski. Przebogata jest więc fabuła „Redena”, a jej najgłębszymi spoiwami są dwa najistotniejsze w życiu każdego człowieka uczucia – Miłość i Przyjaźń. Miłość, ta najważniejsza i jedyna na całe życie, rodząca się niespodziewanie i od pierwszego wejrzenia, która łączy Judtę i Arniego, a także Fryderyka Redena i Fritze Riedesel, będąc źródłem Szczęścia nie tylko dla zakochanych par, ale równeż dla ich otoczenia. Przyjaźń, wiążąca Arniego z Johannem, Wolfgangiem oraz Walterem – sługami Redenów, pomaga im zarówno w ważnych, jak i w iście zwariowanych przedsięwzięciach, a przygody owej czwórki ukazują niewysłowioną wartość Przyjaźni. I tak na kartach „Redena” powstał świat przedstawiony, który nie tylko wciąga, wzrusza, zastanawia, a chwilami tak bawi, że potrzeba dobrych kilku minut, by uspokoić targaną śmiechem przeponę. Ten świat leczy. Leczy psychicznie, a nawet głębiej - duchowo. „Redena” można postawić na półce obok innych dzieł literackich mających ten walor. Należy do nich  m. in. „Colas Breugnon” Romain Rollanda, „Władca Pierścieni” Tolkiena, „Mistrz i Małgorzata” Bułhakowa… W treści karkonoskiej sagi pobrzmiewają zresztą echa lektur Rafała Froni, które ukształtowały wyobraźnię nie tylko jego, ale też ówczesnego pokolenia. Bukowiec to skrzyżowanie Rivendell z Hobbitonem, Judta Dargotsch nieodparcie kojarzy się z Judtą de Apolda z trylogii husyckiej Andrzeja Sapkowskiego, a jedna z postaci „Redena” ma swój pierwowzór w wykreowanym przez Bułhakowa kocie Behemocie. Która? To już pozostawiam domyślności moli książkowych, którzy sięgną po „Redena”. Zazdroszczę Ci, Nieznany Czytelniku, otwierający po raz  pierwszy te 4 grube tomy. Za chwilę doznasz  wrażeń i wzruszeń, które możliwe są jedynie podczas pierwszej lektury tego tekstu – są niepowtarzalne i jedyne.

Ewa Kiraga-Wójcik